...تنها قرآن نيست كه اصالت روح را در آيات متعدد خود تاييد كرده است‏، در حد تواتر در كتب حديث و دعا و نهج البلاغه از جانب رسول اكرم و ائمه اطهار اين مطلب تاييد شده است . حقيقت اين است كه انكار روح يك‏ انديشه كثيف متعفن غربی است كه از حسی گرايی و ماديگرايی غربی سرچشمه‏ می‏گيرد و متاسفانه دامنگير برخی پيروان با حسن نيت قرآن هم شده است. اكنون برای اينكه نمونه‏ هايی از آياتی كه در آن آيات از مرگ به " توفی " تعبير شده است و در بعضی از آنها يك سلسله اعمال حياتی به‏ انسانها بلافاصله پس از مرگ نسبت داده شده ( از قبيل مكالمه ، آرزو، تقاضا ) به دست دهيم ، سه آيه از چهارده آيه ‏ای كه در آنها تعبير " توفی‏ " آمده است می‏آوريم.

1-« ان الذين توفيهم الملائكه ظالمی انفسهم قالوا فيم كنتم قالوا كنا مستضعفين فی الارض قالوا الم تكن ارض الله واسعه فتهاجروا فيها فاولئك‏ ماويهم جهنم و سائت مصيرا »(نسا-97). همانا كسانی كه در حالی كه ستمگر بر خود بودند فرشتگان ( ماموران خدا ) آنان را به تمام و كمال دريافت كردند فرشتگان به آنها گفتند : در چه‏ وضعی بسر می‏برديد ؟ آنان گفتند : ما مردمی زبون و زيردست و محكوم محيط بوديم . فرشتگان به آنها گفتند : آيا زمين خدا فراخ نبود كه بدانجا كوچ‏ كنيد ؟ پس جايگاه آنها جهنم است و بد سرانجامی است. اين آيه درباره مردمی است كه در محيط نامساعدی بسر می‏برند و ديگران ، آن محيط را به دلخواه خود اداره می‏كنند و اينان محكوم‏ جريانات محيط خود هستند و همين را كه " محيط فاسد است ، محيط نامساعد است ، از ما كه كاری ساخته نيست " برای خويشتن عذری می‏پندارند . اينان‏ به جای اينكه محيط را تغيير دهند و اگر توانايی تغيير محيط را ندارند، خود را از منجلاب چنان محيط فاسدی نجات دهند و به محيط مساعدتری منتقل‏ شوند ، در همان محيط فاسد به زندگی ادامه می‏دهند و تسليم جريانات محيط می‏شوند و در فسادهای آن غرقه می‏گردند . فرشتگان خدا پس از آنكه آنها را قبض روح كرده و تحويل می‏گيرند با آنها به گفتگو می‏پردازند و عذر آنها را غير موجه می‏شمارند ، زيرا حداقل كاری كه از آنها ساخته بود - هجرت و كوچ‏ كردن به محيط ديگر - انجام ندادند فرشتگان به آنها يادآوری می‏كنند و به‏ اين وسيله به آنها می‏فهمانند كه خود شما مسؤول ستمهايی هستيد كه بر شما رفته است ، يعنی خود شما مسؤول گناهان خود هستيد. قرآن كريم در اين آيه كريمه به ما يادآوری می‏كند كه بيچارگی و ناتوانی‏ در يك محيط ، عذر موجه به شمار نمی‏رود مگر آنكه حتی راه مهاجرت و كشاندن خود به نقطه ديگر نيز بسته باشد. چنانكه می‏بينيم در اين آيه كريمه از مرگ كه در چشم ظاهر نيستی و نابودی و تمام شدن است به " توفی " يعنی تحويل و دريافت تعبير شده‏ است  اين آيه گذشته از اينكه از مرگ با كلمه " توفی " تعبير كرده‏ است ، رسما از يك جريان مكالمه و احتجاج ميان فرشتگان و انسان در لحظات پس از مرگ سخن می‏گويد . بديهی است كه اگر واقعيت انسان باقی‏ نباشد و همه واقعيت انسان لاشه بی حس و بی‏شعور باشد ، مكالمه معنی ندارد . اين آيه می‏فهماند كه پس‏ از آنكه انسان از اين جهان و از اين نشئه می‏رود ، با چشم و گوش و زبان‏ ديگر با موجودات نامرئی به نام فرشتگان به گفت و شنود می‏پردازد.

2-« و قالوا ااذا ضللنا فی الارض ائنا لفی خلق جديد بل هم بلقاء ربهم‏ كافرون . قل يتوفاكم ملك الموت الذی وكل بكم ثم الی ربكم ترجعون »(سحده-11و12). و گفتند : آيا آنگاه كه ما گم شديم در زمين آيا ما در آفرينشی جديد قرار خواهيم گرفت ؟ ( اين سخنان بهانه است ) حقيقت اين است كه اينها ( از روی عناد ) ملاقات پروردگار خويش را منكرند . بگو همانا فرشته مرگ‏ كه موكل بر شماست شما را در حين مرگ به تمام و كمال دريافت می‏كند . سپس به سوی خدا بازگردانده می‏شويد . در اين آيه ، قرآن كريم يكی از اشكالات و شبهات منكران را در مورد معاد و حيات اخروی ذكر می‏كند و پاسخ می‏گويد . شبهه و اشكال اينجا اين است كه پس از مرگ هر ذره ما نابود می‏شود ، به جايی می‏رود و اثری از ما نيست ، چگونه ممكن است مورد آفرينش تازه‏ای‏ قرار گيريم ؟ پاسخ قرآن ضمن اشاره به اينكه اين شبهات بهانه جوييهايی است كه در اثر حالت عناد و انكار ابراز می‏دارند ، اين است كه برخلاف ادعای شما ، شما ( من واقعی و شخصيت واقعی شما ) آن چيزی نيست كه شما فكر می‏كنيد گم‏ می‏شود . شما به تمام شخصيت و كل واقعيت در اختيار فرشته خدا قرار می‏گيريد . مقصود شبهه كنندگان از گم شدن اين است كه هر ذره‏ای از بدن ما به جايی‏ می‏افتد و اثری از آن باقی نمی‏ماند ، پس چگونه اين بدن ما را بار ديگر زنده می‏كنند ؟ عين اين شبهه كه مربوط است به متفرق شدن و گم شدن اجزای بدن ، در آيات ديگر قرآن نيز آمده است و جواب ديگری به آن داده شده است و آن‏ اينكه همه اين " گم شدنها " ، از نظر شما گم شدن است ، برای بشر دشوار و بلكه ناممكن است كه اين ذرات را جمع آوری كند ، اما برای خدا كه علم‏ 
و قدرتش نامتناهی است هيچ اشكالی نيست . در آيات مذكور سخن منكران مستقيما درباره اجزای بدن است كه چگونه و از كجا جمع آوری می‏شود ؟ ولی در اينجا به گونه ديگر جواب داده است ، زيرا در اينجا سخن صرفا در اين نيست كه اجزای بدن هر كدام به جايی‏ می‏افتد و اثری از آنها نيست ، بلكه در اين است كه با گم شدن اجزای بدن‏، ما گم می‏شويم و ديگر " ما " و " من " در كار نيست . به عبارت‏ ديگر ، سخن شبهه كنندگان اين است كه با متفرق شدن اجزاء بدن شخصيت‏ واقعی ما نيست و نابود می‏شود . قرآن در اينجا اين گونه پاسخ می‏گويد كه‏ برخلاف گمان شما شخصيت واقعی شما هيچ وقت گم نمی‏شود تا نيازی به پيدا كردن داشته باشد ، از اول در اختيار فرشتگان ما قرار می‏گيرد. اين آيه نيز در كمال صراحت بقای شخصيت واقعی انسان ( بقای روح ) را پس از مرگ ، علی رغم فانی شدن اعضای بدن ، ذكر می‏كند. 

3-« الله يتوفی الانفس حين موتها و التی لم تمت فی منامها فيمسك‏ التی قضی عليها الموت و يرسل الاخری الی اجل مسمی ان فی ذلك لايات لقوم‏ يتفكرون »(زمر-42). خداوند نفوس را در حين موت ، و آن كه نمرده است ، در حين خواب ، به‏ تمام و كمال دريافت می‏كند ، پس آن كس را كه مقرر شده است بميرد نگه‏ می‏دارد و ديگری را تا مدت معينی باز می‏فرستد. اين آيه شباهت و سنخيت خواب و مرگ - و ضمنا شباهت و سنخيت بيداری‏ و بعث اخروی - را بيان می‏كند . خواب ، مرگ ضعيف و كوچك است و مرگ‏، خواب شديد و بزرگ ، و در هر دو مرحله روح و نفس انسان از نشئه ‏ای به‏ نشئه ديگر انتقال می‏يابد با اين تفاوت كه در حين خواب ، انسان غالبا توجه ندارد و هنگامی كه بيدار می‏شود نمی‏داند كه در حقيقت از سفری‏ بازگشته است ، بر خلاف حالت مرگ كه همه چيز بر او روشن است. از مجموع اين سه آيه كاملا می‏توان فهميد كه ماهيت مرگ از نظر قرآن‏ نيستی و نابودی و تمام شدن نيست ، بلكه انتقال از نشئه‏ای به نشئه ديگر است. ضمنا ماهيت خواب از نظر قرآن نيز روشن شد ، معلوم شد كه خواب‏ هر چند از نظر جسمی و ظاهری تعطيل قوای طبيعت است ، ولی از نظر روحی و نفسی نوعی گريز و رجوع به باطن و ملكوت است . مساله خواب نيز مانند مساله مرگ از نظر علم از مجهولات است . آنچه علم در اين زمينه می‏شناسد قسمتی از جريانات جسمانی است كه در قلمرو بدن صورت می‏گيرد .